PPLI Primary Guidelines REVISED EDITION IRISH - Flipbook - Page 6
Teanga agus Teangacha sa Bhunscoil. Roinnt treoirlínte le haghaidh múinteoirí le David Little agus Deirdre Kirwan
De réir an chomhairliúcháin a thug eolas do Déanann Teangacha Nasc, “Tá sé deacair ag daltaí ó
phobail imirceach a dteangacha a choinneáil gan tacaíochtaí breise, san áireamh anseo atá
múinteoirí cáilithe atá cláraithe leis an gComhairle Mhúinteoireachta”. 5 Ach léiríonn an
taithí a stiúrann na treoirlínte seo gur féidir le daltaí ó theaghlaigh imirceach na
scileanna litearthachta - a d’fhorbair siad i mBéarla agus i nGaeilge - a aistriú chuig a
“
Tá sé tábhachtach
le rá - ar mhaithe le comhtháthú
sóisialta - gur réamhchoinníoll
“
dteanga bhaile agus nach bhfuil gá le teagasc follasach ar scoil. 6
é meas agus dearbhú ar
Tá na treoirlínte ina dhá gcuid. Baineann Cuid 1 le ceisteanna a bhaineann le
theangacha baile.
prionsabail ghinearálta, agus leagann Cuid II cur chuige i leith oideachas teanga i
mbunscoileanna amach a eascraíonn ó na ceisteanna sin.
Machnamh daltaí faoin líon mór buntáistí a bhaineann le húsáid
a dteanga baile ina gcuid oideachais
D’inis Victoria dom nach raibh cead agat do theanga
Nuair a úsáidim mo theaga bhaile sa rang, tá gáire ar
féin a labhairt sa scoil ina raibh sí roimhe seo.
m’aghaidh, tá sceitimíní orm, mothaím go bhfuil mé
Shíl mé go raibh sin an-ghránna.
ag iarraidh é a dhéanamh i ndáiríre
Ná seachain do theanga féin mar gur tú tú dá barr,
Uaireanta nuair a fhoghlaimímid teanga bíonn sé níos
agus tá sí speisialta agus tá,…is cosúil le lámh nó
fusa cinn eile a fhoghlaim; uaireanta ní bhaineann sé i
cos a bheith ort, ní féidir leat í a bhaint díot
ndáiríre faoin teanga atá tú a fhoghlaim, is faoin tslí
chun teanga a fhoghlaim
Is páiste gan anam páiste gan teanga
Tá sé go hiontach mar ag aois an-óg is féidir leat…
Cabhraíonn úsáid ár dteangacha baile linn éirí
pearsanta isteach i gcultúir agus i dteangacha a
chéile; tá sí an-úsáideach le haghaidh cairdis, le
haghaidh eolais, mar sin, ina lán bealaí táimid go léir
foghlaim óna chéile…agus a bheith ábalta a rá go
ndeachaigh mé chuig scoil a thacaíonn leis na
teangacha agus na cultúir seo go léir, is rud iontach é
sin a bheith agat.
ag leathadh…mothaíonn tú níos cóngaraí mar go
5
6
bhfuil tuiscint agat ar an dearcadh atá
Nuair a labhraíonn beirt an teanga chéanna tá cineál
ag an duine sin.
naisc eatarthu
Déanann Teangacha Nasc, lch. 17
Tá fianaise iomlán den leagan d’oideachas ilteangach atá Scoil Bhríde’s in Engaging with Linguistic Diversity: A Study of Educational Inclusion in an
Irish Primary School, by David Little and Déirdre Kirwan, London: Bloomsbury Academic, 2019; eagrán bog, 2021.
PPLI delivering
6
Supported by
